Utrata przytomności w nurkowaniu bezdechowym jest wynikiem odruchów naczyniowych spowodowanych drastycznie obniżonym stężeniem tlenu we krwi – hipoksją. Występuje wtedy „odłączenie” wszystkich mięśni w celu oszczędzania resztek tlenu, który priorytetowo jest  dostarczany do mózgu. Każde omdlenie jest inne. W niektórych przypadkach osoby oddychają, w innych nie. Czasem osoby, które tracą przytomność „załączają się” same po kilku chwilach, inne wracają do normalnego trybu oddechowego trochę dłużej. Z omdleniem wynikającym z braku tlenu związana jest sinica, objaw hipoksji, w której czerwień wargowa, paznokcie, czasem opuszki palców, powieki, uszy stają się sine. Widok ten może być przerażający dla postronnych obserwtorów. Ważne, żeby nie spanikować w takim momencie i udzielić pierwszej pomocy według najnowszych standardów ratownictwa medycznego i wodnego, co zapewni wysoką skuteczność naszych działań.
Co zatem zrobić kiedy osoba pod wodą traci przytomność?
Postępowanie w przypadku utraty przytomności:
- Najważniejsze jest, żeby zapewnić drożność dróg oddechowych poprzez utrzymanie ich nad wodą, ściągnięcie maski i zapewnienie dopływu świeżego powietrza (dmuchanie w okolicę ust). Osoby, które straciły przytomność mogą dzięki temu powrócić do normalnego oddychania samoistnie. Mówienie do nurka, który stracił przytomność uspokaja go, zaczyna on także automatycznie wykonywać nasze polecenia („Oddychaj”).
- Kiedy nurek zacznie oddychać, należy przetransportować go w bezpieczne miejsce i tam podać tlen w ilości 15 litrów na minutę.
- W przypadku gdy w ciągu 10-15 sekund od momentu udrożnienia dróg oddechowych nurek nie zacznie oddychać, należy podać pięć oddechów („Oddechy życia”). Nie powinno się wdmuchiwać od razy pięciu wdechów, jeden za drugim. Należy zrobić pauzę między oddechami aby dać szansę nurkowi na zaczerpnięcie tchu, w przypadku gdyby odzyskał przytomność.
- Jeżeli nurek mimo wszystko nie odzyskał przytomności, należy jak najszybciej wyciągnąć osobę na brzeg, łódź lub platformę nurkową i wezwać pomoc (pogotowie ratunkowe 999 lub 112).
- Rozcinamy piankę lub ściągamy ją szybko aby nie utrudniała nam resuscytacji i sprawdzamy jeszcze raz oddech przez 5-10 sekund.
- Jeżeli nurek nie oddycha zakładamy, że serce też nie pracuje i rozpoczynamy „masaż serca” – czyli uciski klatki piersiowej na linii między sutkowej (lub w połowie mostka u kobiet) centralnie na mostku. Głębokość uciśnięć to 4-5 cm, ilość uciśnięć 30, częstotliwość uciśnięć 100/min. Podczas sprawdzania czynności życiowych nie sprawdzamy tętna (wg obecnych polskich przepisów). Może to zrobić jedynie ratownik medyczny, lekarz, ratownik po szkoleniu Kwalifikowanej Pierwsza Pomocy, czyli osoby specjalnie przeszkolone w zakresie pierwszej pomocy.
- Po 30 uciśnięciach wykonujemy dwa wdechy o objętości naszego normalnego wdechu tj. 0,5 l. Zanim wykonacie wdech należy lekko odgiąć głowę do tyłu, jedną ręką przytrzymując czoło a drugą, naciskając brodę do góry. Zwróćcie uwagę, czy klatka piersiowa unosi się podczas wdmuchiwania powietrza i czy opada przy wydechu. Jeżeli nie, to oznaczy, że źle udrożnione są drogi oddechowe (odgięcie głowy) i powietrze zamiast do płuc wtłaczane jest do żołądka.
- Resuscytację krążeniowo-oddechową prowadzimy do przyjazdu pogotowia lub przytransportowania Automatycznego Defibrylatora.
Wyposażenie podczas treningów bezdechowych:
- Butla z tlenem (minimum 4 litry)
- Maski do tlenu (z rezerwuarem tlenowym)
- Maska z workiem samorozprężnym do sztucznego oddychania (z rezerwuarem na tlen i filtrem)
- AED – Automatyczny Defibrylator
- Boja ułatwiająca holowanie lub „makaron” do nauki pływania (ułatwia utrzymanie ciała nad wodą w prawidłowej pozycji)
- Ewentualnie deska ortopedyczna
Sprzęt ten jest dość drogi więc nie wiele osób czy organizacji stać na to, jednak warto się postarać żeby mieć przynajmniej tlen i worek samorozprężny. Warto pamiętać też, żeby zobaczyć czy jest zasięg telefonii komórkowej w miejscu, w którym nurkujemy aby ewentualnie móc wezwać pogotowie.
Polecam też wszystkim zrobienie kursu Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy i ćwiczenie resuscytacji do kilku razy w roku. Ponadto ćwiczcie sposoby holowania nad wodą, sposoby wyciągania osoby spod wody, abyście zawsze zapewniali sobie pełne bezpieczeństwo.